
โกรทฮอร์โมน หรือในภาษาอังกฤษ คือ growth hormone (GH) เป็นฮอร์โมนชนิดโปรตีน
หรือที่เรียกว่าเปปไทด์ฮอร์โมน โกรทฮอร์โมนเป็นฮอร์โมนที่ผลิ ตขึ้นจากต่อมใต้สมองส่วนหน้า
มีหน้าที่ในการสร้างการเจริญเติ บโต รวมทั้งเมตะบอลิสซึมของร่างกาย
มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า somatotropinโซมาโตรโทรฟนี้
อยู่ในต่อมใต้สมองส่วนหน้ าโดยการสร้างโกรทฮอร์โมนถู กควบคุมโดยปัจจัยต่างๆ หลายชนิด
ได้แก่ภาวะความเครียดการออกกำลั งกาย ภาวะโภชนาการ
การนอนรวมทั้งตัวโกรทฮอร์ โมนเองด้วย
ปัจจัยควบคุมที่สำคัญนั่นคื อฮอร์โมนที่แบ่งเป็น
3 ชนิดเป็นฮอร์โมนจากสมองส่วนฮั ยโปธาลามัส 2 ชนิดและฮอร์ โมนจากกระเพาะอาหารอีกหนึ่งชนิด
ได้แก่
1. growth
hormone-releasing hormone (GHRH) เป็นเปปไทด์ฮอร์โมนเช่ นเดียวกันสร้างมาจากสมองส่วนฮั ยโปธาลามัสทำหน้าที่กระตุ้ นการสร้างโกรทฮอร์โมนและควบคุ มการหลั่งของโกรทฮอร์โมนอีกด้วย
2. somatostatin
(SS) เป็นเปปไทด์ฮอร์โมนที่ผลิ ตมาจากเนื้อเยื่อหลายชนิดในร่ างกาย
รวมทั้งสมอง ส่วนฮัยโปธาลามัสจัดเป็นฮอร์ โมยับยั้ง
มีฤทธิ์ยับยั้งการหลั่งโกรทฮอร์ โมนในขณะที่ร่างกายกำลั งตอบสนองต่อผลของ
GHRH นอกจากนี้ยังพบว่าระดับน้ ำตาลในเลือดที่ลดต่ำลงจะกระตุ้ นการทำงานของฮอร์โมนนี้ด้วย
3.
ghrelin เป็นเปปไทด์ฮอร์โมนที่ หลั่งมาจากเยื่อบุผนั งกระเพาะอาหารฮอร์โมนนี้มี ความสามารถในการจับกับตัวรับซึ่ งอยู่บนเซลล์ชนิด
somatotrophsและกระตุ้นการหลั่ งโกรทฮอร์โมนได้ในปริ มาณมากพอสมควร
ส่วนยีนที่ควบคุมการสร้างโกรทฮอ ร์โมนอยู่ในโครโมโซมคู่ที่ 17
ซึ่งโครโมโซมคู่นี้เองมีลั กษณะใกล้เคียงกับยีนที่ควบคุ มการสร้าง human
chorionic somatomammotropin (hCS) หรือที่เรียกว่า placental
lactogenฮอร์โมนทั้ง 3 ชนิด คือ GH,
human chorionic somatomammotropin (hCS), และ prolactin
(PRL) ซึ่งมีหน้าที่ล้วนเกี่ยวข้องกั บการเจริญเติบโต
และการสร้างน้ำนม
โกรทฮอร์โมนรูปแบบที่พบในร่ างกายมนุษย์มากที่สุด
ประกอบด้วยกรดอะมิโน 190 ตัว โมเลกุลMolecule มีน้ำหนักประมาณ 22,000 Dalton
โครงสร้างเป็นแบบเกลียวชนิดสี่ เกลียว
มีส่วนที่ทำหน้าที่จับกับตัวรับ โกรทฮอร์โมนในสัตว์แต่ละชนิดไม่ เหมือนกัน
ถ้านำมาใช้ในมนุษย์ต้องเป็ นของมนุษย์เองและสัตว์ประเภทลิ งเท่านั้น หรือใช้โกรทฮอร์โมนชนิดสั งเคราะห์
เพื่อให้เห็นภาพหน้าที่ของโกรทฮ อร์โมนอย่างชัดเจนว่ามีหน้าที่ อะไร
จึงสรุปได้ ดังนี้
-การควบคุมกระบวนการต่างๆ
ที่เกี่ยวกับการเจริญเติ บโตของร่างกาย
-ควบคุมกระบวนการเมตะบอลิสซึ มในร่างกาย
-เป็นตัวกระตุ้นให้เกิ ดการสลายไขมันชนิด
ไตรกลีเซอไรด์ และยับยั้งการสะสมไขมันที่ล่ องลอยอยู่ในกระแสเลือด
การสร้างโกรทฮอร์โมน
เป็นการหลั่งออกมาจากเซลล์ที่มี ชื่อเรียกว่า โซมาโตรโทรฟ (somatotrophs) บริเวณต่อมใต้สมองส่วนหน้า
การสร้างโกรทฮอร์โมนถูกควบคุ มโดยปัจจัยต่างๆ หลายชนิด ได้แก่ ภาวะความเครียด
การออกกำลังกาย ภาวะโภชนาการ การนอน
จากข้อมูลเชิงการแพทย์ พบว่าการหลั่งโกรทฮอร์โมนในเด็ กและวัยรุ่นนั้นจะเกิดขึ้นมากที ่สุดภายหลังจากขณะที่นอนหลับช่ วงหลับลึก
ประมาณเวลาสี่ทุ่มถึงตีห้า